Urodziła się 16 sierpnia 1899 we wsi Trębki pod Gostyninem (pow. gostyniński) na Mazowszu jednak i młodość dzieciństwo spędziła na Ukrainie.
Już w latach szkolnych wstąpiła do III Polskiej Drużyny Harcerskiej w Kijowie a od 1917 należała do Polskiej Organizacji Wojskowej W ramach POW, ukończyła kurs wywiadowczy i szkołę podoficerską.
Po złożeniu egzaminu maturalnego podjęła studia na Wydziale Matematycznym Uniwersytetu Kijowskiego.
Od grudnia 1919 służyła w Wojsku Polskim. W ramach Ochotniczej Legii Kobiet (OLK) - polskiej ochotniczej organizacji wojskowej utworzonej we Lwowie w 1918 roku przez kobiety, pragnące pomóc polskim żołnierzom w walce o niepodległość Polski.
Za udział w obronie Lwowa odznaczona została srebrnym orderem Virtuti Militari.
W okresie międzywojennym była pracowała w instytucjach związanych Przysposobieniem Wojskowego i krzewienia kultury fizycznej.
W czasie wojny obronnej Polski w 1939 była Komendantką Główną Kobiecych Batalionów Pomocniczej Służby Wojskowej. Od października 1939 do stycznia 1945 stała na czele Wojskowej Służby Kobiet w Komendzie Głównej Związku Walki Zbrojnej - Armii Krajowej.
Walczyła w powstaniu warszawskim awansowana do stopnia pułkownika. Stolicę opuściła z cywilami. Funkcję szefa WSK pełniła w Częstochowie do rozwiązania AK.
Po wojnie ponownie kierowała sekcją przysposobienia wojskowego kobiet w Państwowym Urzędzie Wychowania Fizycznego i Przysposobienia Wojskowego, od 1948 była szefem Wydziału Kobiecego Komendy Głównej Powszechnej Organizacji "Służba Polsce".
W 1949 w wyniku fałszywych oskarżeniach została na kilka miesięcy uwięziona. Po zwolnieniu prowadziła w Warszawie kiosk "Ruchu".
Po wprowadzeniu w 1981r. stanu wojennego zorganizowała ostatnią akcję konspiracyjną: pomogła ukryć przed SB archiwum NSZZ "Solidarność" Uniwersytetu Warszawskiego.
Zainicjowała powołanie Komisji Historii Kobiet przy Towarzystwie Miłośników Historii w Warszawie. W sierpniu 1984 weszła w skład Obywatelskiego Komitetu Obchodów 40 Rocznicy Powstania Warszawskiego.
5 października 1989 roku Minister Obrony Narodowej wyróżnił ją wpisem do "Honorowej Księgi Czynów Żołnierskich".
2 maja 1991 jako pierwsza kobieta w historii Wojska Polskiego została mianowana przez Prezydenta RP Lecha Wałęsę na stopień generała brygady.
Zmarła 19 kwietnia 1997. Pochowana została na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie
Odznaczona
Krzyżem Srebrnym Orderu Wojennego Virtuti Militari - dwukrotnie
Krzyżem Niepodległości z Mieczami
Krzyżem Walecznych
Złotym Krzyżem Zasługi (dwukrotnie, po raz drugi w 1937[4])
Warszawskim Krzyżem Powstańczym.
19 kwietnia 2007, w 10-lecie jej śmierci, przy Muzeum Wojska Polskiego w Warszawie, został odsłonięty pomnik dłuta rzeźbiarza prof. Jana Bohdana Chmielewskiego ufundowany przez gen. Elżbietę Zawacką.
Robert Springwald
|